منابع اصلی ریسک بازار چیست؟
ریسک بازار، خطر ضرر و زیان به دلیل عوامل مؤثر بر کل بازار یا یک کلاس دارایی است. ریسک بازار به‌عنوان ریسک غیرقابل تنوع شناخته‌شده است، چراکه بر تمام کلاس دارایی‌ها تأثیر می‌گذارد و غیرقابل‌پیش‌بینی است. سرمایه‌گذار تنها می‌تواند به‌وسیله ابزارهای پوشش ریسک میزان ضرر را کاهش دهد. چهار منبع اصلی وجود دارند که بر ریسک بازار تأثیر می‌گذارد؛ ریسک نرخ بهره، ریسک قیمت سهام، ریسک ارز خارجی و ریسک کالا. (همچنین بخوانید؛ چگونه ریسک سرمایه‌گذاری کمی می‌شود؟).
ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ بهره به دلیل افزایش نوسانات به جهت تغییر نرخ بهره رخ می‌دهد. انواع مختلفی از نمایش ریسک در صورت تغییر نرخ بهره وجود دارد که می‌تواند شامل ریسک ساختار، ریسک حق اختیار، ریسک تغییر قیمت باشد.
ریسک ساختار یک تغییر جزئی در spreads به دلیل تغییر در نرخ بهره است. این ریسک زمانی رخ می‌دهد که تغییرات در نرخ بهره ارزهای مختلف رخ دهد.
ریسک قیمت سهام
ریسک قیمت سهام ناشی از نوسان قیمت سهام – ریسک کاهش ارزش سهام یا سبد سهام است. ریسک قیمت سهام می‌تواند به‌صورت سیستماتیک یا غیر سیستماتیک باشد. ریسک غیر سیستماتیک را می‌توان از طریق تنوع کاهش داد، درحالی‌که ریسک سیستماتیک این‌طور نیست. در بحران جهانی اقتصاد، ریسک قیمت سهام در مجموعه ریسک سیستماتیک است چراکه بر تمام کلاس دارایی‌ها تأثیر می‌گذارد. (همچنین بخوانید؛ ریسک سیستماتیک چیست؟).
سبد سهام فقط می‌تواند در مقابل این ریسک محافظت شود. برای مثال اگر یک سرمایه‌گذار در شاخصی که دربرگیرنده چند سهام است سرمایه‌گذاری کند آنگاه می‌تواند ریسک قیمت سهام از طریق خرید قرارداد حق اختیار بر روی شاخص و یا ETF کاهش دهد.
ریسک ارز خارجی
این نوع ریسک در زمان نوسانات نرخ ارز رخ می‌دهد. شرکت‌های بین‌المللی می‌توانند در مقابل خاطرات تغییر نرخ ارز قرار گیرند.
به‌عنوان‌مثال فرض کنید یک سرمایه‌گذار با دلار آمریکایی در چین سرمایه‌گذاری کند و متوجه می‌شود بازده تحت تأثیر مبادله دو ارز قرار می‌گیرد. فرض بر این است که سرمایه‌گذار ۵۰٪ بازده سرمایه‌گذاری در چین را کسب می کند، اما یوان چین در برابر دلار آمریکا ۲۰٪ کم‌ارزش‌تر است. با توجه به تغییرات نرخ ارز، سرمایه‌گذار تنها به ۳۰ درصد بازده دست می‌یابد. این ریسک را می‌توان به‌وسیله ابزارهای مالی طراحی‌شده برای منظور کاهش داد.
ریسک کالا
ریسک کالا همان نوسانات قیمت بازار به دلیل نوسانات نرخ کالاهای اساسی است. ریسک کالا بر روی بخش‌های مختلف بازار تأثیر می‌گذارد، مانند خطوط هوایی و صنعت سرگرمی. قیمت کالاهای اساسی تحت تأثیر سیاست خارجی، تغییرات فصلی، تکنولوژی و شرایط فعلی بازار قرار می‌گیرد.
به‌عنوان‌مثال فرض کنید در چند ماه گذشته شاهد عرضه بیش‌ازحد نفت خام بودیم که قیمت نفت خام را طی شش ماه کاهش داده است. شرکتی که در چاه‌های نفتی و تکنولوژی حفاری سرمایه‌گذاری کرده است با ریسک Commodity مواجه است. در این حالت حاشیه سود شرکت کاهش می‌یابد چراکه هزینه‌های عملیاتی ثابت بوده اما قیمت نفت خام کاهش‌یافته است. به‌تبع این مورد سود نیز کاهش می‌یابد. در این حالت شرکت می‌تواند جهت کاهش ریسک کالا از قراردادهای آتی استفاده کند.
منبع: گروه مشاوران مالی سامان