محافظت از سبد سرمایه در مقابل تورم و رکود

تورم و رکود از عوامل اقتصادی‌ای هستند که سرمایه‌گذاران هنگام برنامه‌ریزی و مدیریت سرمایه‌گذاری باید آن‌ها را در نظر بگیرند. اصطلاح تورم برای توصیف افزایش نرخ کالا و خدمات بکار گرفته می‌شود. اصطلاح رکود هم برای توصیف کاهش کلی قیمت‌ها بکار برده می‌شود. تورم و رکود، دو روی یک سکه هستند. هنگامی‌که یکی از این دو مورد در روند بازار به‌وضوح مشاهده می‌شود، سرمایه‌گذاران به‌راحتی می‌توانند سبد خود را مدیریت و از آن محافظت کنند. اما زمانی که تورم و رکود هم‌زمان بازار را تهدید می‌کنند، مدیریت سبد سرمایه کمی مشکل می‌شود. (همچنین بخوانید؛ تأثیر تورم بر بازده سهام)

در زمان تورم چه باید کرد

باگذشت زمان قیمت تمام کالاها از یک قرص نان تا یک ماشینِ سواری افزایش می‌یابد. زمانی که این افزایش قیمت ادامه می‌یابد، مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران با مشکل مواجه می‌شوند چراکه قدرت خرید آن‌ها به‌سرعت کاهش می‌یابد. (برای دسترسی به مطالب مرتبط با سرمایه‌گذاری کلیک کنید).

زمانی که صحبت از مدیریت سبد سرمایه در مقابلِ تورم می‌شود، چند استراتژی محبوب مطرح می‌شوند. اولین و مهم‌ترین آن بازار سهام است. افزایش تورم خبر خوبی برای سهام است. برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار که به دنبال جریان درآمدی متناسب با فزایش قیمت‌ها هستند، اوراق بدهی می‌تواند یک گزینه مناسب باشد. این اوراق توسط دولت به چاپ می‌رسند و در برخی از آن‌ها نرخ بهره در دوره‌های زمانی مشخص تغییر می‌کند.

اوراق بین‌المللی هم یک‌راه دیگر برای تولید درآمد است. این کار تنوع هم ایجاد می‌کند و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد در کشورهایی که تورم ندارند اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. طلا از دیگر استراتژی‌های پوشش ریسک است، چراکه تمایل به افزایش یا حفظ ارزش خود در زمان تورم را دارد. سایر کالاها هم می‌توانند در این دسته قرار بگیرند، مانند املاک و مستغلات چراکه آن‌ها هم در زمان افزایش تورم شاهد افزایش قیمت خواهند بود. در بازار کامودیتی ها، اقتصادهای نوظهور اغلب از راه صادرات به کسب درآمد می‌پردازند، بنابراین خرید سهام این کشورها هم یک‌راه دیگر برای بازی در زمین کامودیتی ها است. (همچنین بخوانید؛ چطور سبد سرمایه‌گذاری را فراتر از سهام ببریم؟)

در زمان رکود چه باید کرد

رکود بسیار کمتر از تورم اتفاق می‌افتد. زمانی که سطح تقاضا در یک اقتصاد به‌شدت کاهش یابد شاهد افت قیمت‌ها خواهیم بود. در این دوره اغلب شاهد افزایش بیکاری و افسردگی اقتصاد هستیم.

ژاپن در سال‌ها ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۱ شاهد عواقب رکود بود. این دوره با سقوط هم‌زمان بازار سهام و املاک شروع شد. فروپاشی اقتصاد منجر به کاهش دستمزدها شد. به همین ترتیب کاهش دستمزدها منجر به کاهش تقاضا و کاهش سطح عمومی قیمت‌ها شد. کاهش قیمت‌ها ادامه پیدا کرد، بنابراین مصرف‌کنندگان در خریدهایشان دست نگه داشتند. کمبود تقاضا موجب کاهش بیشتر قیمت‌ها و ادامه این مارپیچ شده بود. ترکیب این وضعیت با نرخ بهره نزدیک به صفر ین و مستهلک شدن ارز داخلی یک اشتباه بود و منجر به بحرانی‌تر شدن اوضاع اقتصادی شد.

هنگامی‌که تهدید رکود راداریم، سرمایه‌گذاران به اوراق جذب می‌شوند. اوراق با ارزش ذاتی بالا جذاب می‌شوند و این می‌تواند یک خبر خوب برای اوراق بدهی دولتی باشد. اوراق بین‌الملل نیز یک گزینه دیگر است.

در بخش سهام، شرکت‌هایی که اقدام به تولید کالاهای مصرفی (اقلام خوراکی، دستمال‌کاغذی و…) می‌کنند از گزینه‌های مناسب جهت سرمایه‌گذاری سهام نسبت به سایر شرکت‌های فعال در بازار سرمایه محسوب می‌شوند. سود تقسیمی سهام از دیگر پارامترهای مهم است. نگهداری پول نقد نیز در این دوره (دوره رکود) بسیار موردتوجه قرار می‌گیرد. از دیگر گزینه‌های مناسب جهت محافظت از سبد سرمایه می‌توان به گواهی‌های سپرده بانکی با نرخ‌های بهره شناور یا ثابت اشاره کرد.

همین‌طور در دوران تورم نیز روش‌های مختلفی برای طراحی سبد سرمایه وجود دارد. افزایش امنیت سبد سرمایه با استفاده از انواع اوراق یک گزینه مناسب است. درصورتی‌که از صبر کافی جهت ساخت و طراحی یک سبد مناسب برخوردار نیستید می‌توانید در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس یا ETF سرمایه‌گذاری کنید. (همچنین بخوانید؛ رسیدن به بهینه‌ترین حالت تخصیص دارایی‌ها).

سرگردان بین تورم و رکود

گاهی اوقات مشخص کردن این موضوع که تورم تهدید بزرگ‌تری است یا رکود امری دشوار است. بهترین کار در این زمان، برنامه‌ریزی برای هر دو حالت است. طراحی یک سبد با تخصیص سرمایه‌گذاری‌هایی که در دوران تورم و رکود عملکرد مناسب دارند می‌تواند بدون توجه به شرایط اقتصادی موجب افزایش جریان درآمدی شود.

زمانی که درک درستی از زمان تورم یا رکود ندارید بهترین راهکار ایجاد تنوع است. برخی شرکت‌ها قادر به‌پیش بینی دوران رکود هستند و اغلب سود تقسیمی مناسبی هم پرداخت می‌کنند، این شرکت‌ها در دوران افزایش تورم و رکود گزینه مناسبی هستند.

ایجاد تنوع در خارج از کشور نیز یک گزینه دیگر است، زمانی که اقتصادهای نوظهور اقدام به صادرات کامودیتی های پر تقاضا را می‌کنند (گزینه پوشش ریسک در مقابل تورم) و کاملاً با اقتصاد داخلی همسو هستند (گزینه پوشش ریسک در مقابل رکود). اوراق سهام با ارزش ذاتی نیز یک گزینه دیگر است.

افق زمانی هم نقش مهمی ایفا می‌کند. اگر افق سرمایه‌گذاری شما بیست‌ساله باشد، احتمالاً هر دو اقتصاد رکود و تورمی را مشاهده خواهید کرد. اگر به زمان بازنشستگی خود نزدیک می‌شوید زمان کافی برای طراحی مجدد سبد سرمایه خود ندارید و با انتخاب‌های محدودی روبه‌رو می‌شوید.

برای دریافت مقالات مرتبط آموزشی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در خبرنامه وبسایت (انتهای همین صفحه) عضو شوید.

منبع: گروه مشاوران مالی سامان