چگونه هزینه‌های ثابت و متغیر بر سود ناخالص تأثیر می‌گذارد؟
سود ناخالص، یک معیار مهم در تعیین سودآوری شرکت است که نشان‌دهنده توانایی آن در تبدیل یک ریال از درآمد به یک ریال سود پس از حسابداری تمام هزینه‌های مستقیم مرتبط با تولید محصولات یا خدمات است. فرمول سود ناخالص عبارت است از؛ درآمد کل منهای هزینه‌های کالاهای به فروش رفته یا به‌عبارت‌دیگر COGS.
COGS یک مفهوم مالی بسیار خاص است که شامل تنها هزینه‌های تجاری موردنیاز برای تولید کالاها، مانند مواد خام و هزینه نیروی انسانی برای مونتاژ یک محصول می‌شود. و دیگر هزینه‌های موردنیاز برای اجرای کسب‌وکار مانند اجاره و حق بیمه را شامل نمی‌شود. COGS شامل هزینه‌های ثابت و متغیر می‌شود که به‌نوبه خود تأثیر بسیار زیادی بر سود ناخالص می‌گذارند.
هزینه‌های متغیر
هزینه‌های متغیر آن دسته از هزینه‌هایی هستند که با توجه به تعداد موارد تولیدشده افزایش یا کاهش می‌یابد. برای مثال جهت تولید ۱۰۰ صندلی چوبی، شرکت ممکن است نیاز به خرید بیست میلیون ریال چوب داشته باشد. به همین ترتیب برای تولید هزار عدد صندلی چوبی به چوب با ارزش بیشتری نیاز دارد، و این‌یک هزینه متغیر است.
سایر هزینه‌های متغیر عبارت‌اند از؛ دستمزد نیروی کار، هزینه‌های حمل‌ونقل و کمسیون فروش.
[adrotate banner=”8″]
هزینه‌های ثابت
هزینه‌های ثابت هزینه‌هایی هستند که بر اساس سطح تولید تغییر نمی‌کنند. این به این معنا نیست که هزینه‌های ثابت بر روی سنگ نوشته می‌شوند – گاهی اوقات اجاره افزایش و یا حق بیمه کاهش می‌یابد- در عوض اصطلاح “ثابت” به عدم ارتباط بین هزینه‌ها و تعداد موارد تولیدشده اشاره دارد. درصورتی‌که شرکتِ مثال زده‌شده ۱۰۰ یا هزار صندلی چوبی تولید کند، اجاره کارخانه یا انبار در هر دو حالت ثابت در نظر گرفته می‌شود.
سایر هزینه‌های ثابت عبارت‌اند از؛ هزینه‌های تبلیغات، دستمزد نیروی انسانی که به‌صورت ثابت است و ارتباطی با سطح تولیدات ندارد، مالیات بر حقوق پرداختی، مزایای کارکنان و لوازم اداری.
تعیین هزینه کالاهای فروخته‌شده
از تعریف هزینه‌های ثابت در مقابل هزینه‌های متغیر مشخص است که COGS متشکل از هر دو نوع هزینه است. برخی از شرکت‌ها COGS را تنها با هزینه‌های متغیر در نظر می‌گیرند و تمامی هزینه‌های ثابت را به‌عنوان هزینه‌های سربار در نظر می‌گیرند. رویکرد منطقی و واقع‌گرایانه‌تر این است که تمامی هزینه‌هایی که به‌طور مستقیم بر تولید کالا و خدمات تأثیر می‌گذارند صرف‌نظر از طبقه‌بندی شامل محاسبه COGS شوند.
هزینه‌های متغیر مشترک در محاسبه COGS می‌تواند شامل هزینه مواد خام، منابع لازم برای تولید، دستمزد کار موردنیاز برای تولید کالا و خدمات و تأسیسات لازم برای تولید محصول شود. همچنین هزینه‌های ثابتِ در نظر گرفته‌شده در COGS شامل حقوق کارکنان تولید، کنترل کیفیت و تمامی پرسنلی که بر کیفیت و بهره‌وری کالا و خدمات تأثیر می‌گذارد، است.
چگونه هزینه‌های ثابت و متغیر بر سود ناخالص تأثیر می‌گذارند
هر دو هزینه ثابت و متغیر تأثیر زیادی بر سود ناخالص و در مقایسه با دیگر همتایان جامع‌ترشان، سود عملیاتی دارند. افزایش هزینه‌های موردنیاز برای تولید کالا و خدمات باعث کاهش سود ناخالص خواهد شد. این مهم است، زیرا بدون سلامت سود ناخالص، سود خالص واقعی و خط‌مشی کیفیت شرکت دست‌نیافتنی خواهند بود.
سود ناخالص، جزء اولین معیارهای ترازنامه شرکت است و دیگر معیارهای سودآوری بعدازاین مورد قرار می‌گیرند. بنابراین شرکت‌ها به دنبال کاهش هزینه‌های ثابت و متغیر در هر سطحی هستند. (همچنین بخوانید؛ چه عواملی بیشترین تأثیر بر حاشیه سود را دارند؟)
منبع: گروه مشاوران مالی سامان