فیبوناچی و نسبت طلایی

یک نسبت ویژه وجود دارد که می‌توان از آن برای توصیف تمام نسبت‌های موجود ازجمله کوچک‌ترین ساختارهای بلوکی طبیعت مانند اتم تا پیشرفته‌ترین الگوها در جهان مانند اجسام آسمانی با وسعت غیرقابل تجسم، بهره برد. طبیعت برای حفظ تعادل خود به این نسبت وابسته است، اما به نظر می‌رسد که بازارهای مالی هم با این نسبت ارتباط دارند!. در ادامه این مقاله نگاهی به برخی از ابزارهای تحلیل تکنیکال که برای بهره بردن از این نسبت توسعه داده‌شده‌اند، می‌اندازیم.

ریاضیات

ریاضیدانان، دانشمندان و طبیعت شناسان این نسبت را قرن‌هاست که شناخته‌اند. این نسبت در ریاضیات به‌عنوان دنباله فیبوناچی شناخته‌شده است، که به نام بنیان‌گذار اولیه ایتالیایی آن یعنی لئوناردو فیبوناچی نام‌گذاری شده است. هر مقدار در این دنباله مجموع دو عدد پیشین (۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳ و …) است.

اما این دنباله همه چیزی نیست که به دنبال آن هستیم، در عوض، خارج‌قسمت متوالی این نسبت است که یک نسبت شگفت‌انگیز خلق می کند، این نسبت تقریباً ۱٫۶۱۸ و یا معکوس آن ۰٫۶۱۸ است. این نسبت بانام‌های بسیاری شناخته‌شده است؛ نسبت طلایی، میانگین طلایی، PHI و نسبت الهی و غیره. حال چرا این عدد بسیار مهم است، خب، تقریباً همه‌چیز در جهان دارای خواص ابعادی است که به نسبت ۱٫۶۱۸ بسیار نزدیک است و به نظر می‌رسد که این نسبت یک تابع اساسی در ساختار بلوک‌های طبیعت است. (در مورد فیبوناچی در بازارهای مالی و بورس بیشتر بدانید).

اثبات

باور موضوع فیبوناچی در طبیعت برایتان دشوار است؟ زنبورعسل را در نظر بگیرید. اگر در یک کندو زنبورعسل، تعداد زنبورهای زن را بر تعداد زنبورهای مرد تقسیم کنید به عدد ۱٫۶۱۸ می‌رسید. دانه‌های آفتابگردان به‌صورت مارپیچ مخروطی شکل‌گرفته‌اند، هر قُطر در هر چرخش به نسبت ۱٫۶۱۸ ادامه پیداکرده است. این نسبت را به همین ترتیب می‌توان در سایر روابط و اجزای طبیعت مشاهده کرد.

آیا پذیرش دو مثال فوق برایتان دشوار است؟ به دنبال مواردی با اندازه‌گیری آسان‌تر هستید؟ از سرشانه خود تا نوک انگشتانتان را اندازه بگیرید و مقدار به‌دست‌آمده را بر فاصله آرنج تا نوک انگشتانتان تقسیم کنید. یا سعی کنید قد خود را اندازه بگیرید، سپس مقدار قد خود را بر مقدار فاصله پایین شکم تا انگشتان پایتان تقسیم کنید. آیا نتایج یکسان است؟ نتایج جایی نزدیک به ۱٫۶۱۸ است؟ نسبت طلایی در طبیعت اجتناب‌ناپذیر است.

اما همه این‌ها بدین معنی نیست که این نسبت در امور مالی هم به‌راحتی کار می‌کند؟ یعنی کار نمی‌کند؟! درواقع باید بدانید که ساختار بازارهای مالی، همان پایه ریاضی موجود در طبیعت را دنبال می‌کند. در ادامه برخی از روش‌هایی که در آن می‌توان از نسبت طلایی در مالی بهره برد را بررسی می‌کنیم همچنین برخی از نمودارها را برای اثبات موضوع نشان می دهیم. (همچنین بخوانید؛ سحر و جادوی اعداد فیبوناچی).

مطالعات فیبوناچی و مالی

هنگامی‌که از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود، نسبت طلایی به سه درصد؛ ۳۸٫۲، ۵۰ و ۶۱٫۸ ترجمه می‌شود. بااین‌حال می‌توان از درصدهای بیشتری مانند؛ ۲۳٫۶، ۱۶۱٫۸، ۴۲۳ و به همین ترتیب در صورت نیاز بهره برد. چهار رویکرد اصلی برای اجرای فیبوناچی در بازارهای مالی وجود دارد؛ ریتریسمنت، آرک، Fans و مناطق زمانی. (همچنین بخوانید؛ فیبوناچی-ریتریسمنت چیست؟).

۱-فیبوناچی ریتریسمنت

فیبوناچی ریتریسمنت از خطوط افقی برای شناسایی مناطق حمایت و مقاومت تشکیل‌شده است. این مقدار با مشخص کردن بالاترین و پایین‌ترین مقدار یک محدوده چارت قیمتی رسم می‌شود. سپس چند خط رسم می‌شوند؛ اولین خط ۱۰۰% در بالای تمام خطوط، خط دوم ۶۱٫۸%، سوم ۵۰ درصد، چهارم ۳۸٫۲% و خط پنجم ۰ در پایین تمام خطوط است. پس از تغییرات قابل‌توجه قیمت به بالا و پایین، خطوط حمایت و مقاومت جدید اغلب بین این خطوط (ترازهای فیبوناچی) قرار می‌گیرند.

۲-Arcs

مشخص کردن پیوت های ماژور بالا و پایین قیمت اولین قدم برای رسم این ابزار فیبوناچی است. سپس با حرکات شبیه به قطب‌نما، سه خط منحنی ۳۸٫۲%، ۵۰، و ۶۱٫۸% از نقطه موردنظر رسم می‌شوند. این خطوط، دامنه‌های حمایت و مقاومت را پیش‌بینی می‌کنند.

۳-Fans

این ابزار از خطوط مورب تشکیل‌شده است. بعدازاینکه قله و دره چارت قیمت موردنظر مشخص شدند، یک خط عمودی نامرئی بین این دونقطه رسم می‌شود. سپس این خط به ۳۸٫۲%، ۵۰% و ۶۱٫۸% تقسیم می‌شود و هریک از این درصدها از نقطه سمت چپ در کنار یکدیگر رسم می‌شوند. این خطوط نیز مناطق حمایت و مقاومت را نشان می‌دهند.

۴-مناطق زمانی

برخلاف سایر روش‌های موجود بر مبنای فیبوناچی، این روش از یک سری خط عمودی تشکیل‌شده است. این ابزار چارت قیمت را به مناطق زمانی مختلف به‌وسیله خطوط عمودی تقسیم می‌کند، به‌طوری‌که خطوط با دنباله اعداد فیبوناچی برابر هستند. انتظار می‌رود در این مناطق شاهد تغییرات عمده قیمت باشیم.

جمع‌بندی

مطالعات فیبوناچی برای نقاط ورود و خروج موقعیت‌های معاملاتی سهام در نظر گرفته نشده‌اند، بااین‌حال می‌توان از آنها برای شناسایی مناطق تغییر روند و دامنه‌های حمایتی و مقاومتی بهره برد. بسیاری از معامله‌گران برای رسیدن به پیش‌بینی دقیق‌تر، این ابزارها را در کنار سایر روش‌های تکنیکال به کار می‌برند. به‌عنوان‌مثال یک معامله‌گر ممکن است نقاط مقاومت را در فیبوناچی ریتریسمنت و ابر کومو مشاهده کند. (برای مطالعه سایر مقالات مرتبط با تحلیل تکنیکال اینجا کلیک کنید). همچنین می‌توان از ابزارهای فیبوناچی در کنار امواج الیوت بهره برد. (همچنین بخوانید؛ معامله‌گری با امواج الیوت).

منبع: گروه مشاوران مالی سامان